نوید احیای زایندهرود، با شتاب در اجرای طرحهای انتقال آب به نصفجهان
تاریخ انتشار: ۱۳ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۳۸۲۹۶
به گزارش ایرنا، خشکی زایندهرود یکی از اصلی ترین مشکلات کشور و مهمترین چالش دهه های اخیر در استان اصفهان به شمار میرود، چرا که این منبع آبی مهم برای مصارف مختلف از جمله محیط زیست، آشامیدنی، کشاورزی، صنعت، گردشگری و امور شهری اهمیت حیاتی دارد، اما به دلایل مختلف از جمله بیتدبیری که در سال های گذشته اتفاق افتاد، خشکی آن سال به سال افزایش یافت بطوری که مشکلات متعددی از جمله انتشار ریزگردها، فرونشست زمین، مشکلات اجتماعی و محیط زیستی، از بین رفتن منابع طبیعی و مشقت در کشت و کار کشاورزی را رقم زد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
زایندهرود به طول افزون بر ۴۰۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوههای زاگرس مرکزی بویژه زردکوه سرچشمه میگیرد، در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش میرود و در نهایت به تالاب بین المللی گاوخونی در شرق اصفهان میریزد.
این رودخانه که علاوه بر جاذبه تفریحی و فرهنگی، همواره نقشی مؤثر در پایداری محیط زیست، تامین آب آشامیدنی، رونق کشاورزی و اقتصاد منطقه مرکزی و هستی تالاب گاوخونی داشته، در دهههای اخیر به علت برداشتهای غیرقانونی، انتقال آب از این حوضه به دیگر حوضهها، تراکم جمعیت و تا حدودی کاهش نسبی بارندگیها به یک رودخانه فصلی تبدیل و در پایین دست در فصول گرم بویژه تابستان با خشکی مواجه شده است.
وعدههای مختلف مسوولان برای احیای دائمی این رودخانه و جاری سازی همیشگی آن تاکنون محقق نشده است اما در دولت سیزدهم اصلی ترین مطالبه مردم استان از دولت احیای این رودخانه و اجرای طرح های انتقال آب بود که از سوی رییس جمهور بویژه در پی سفر آیت الله سید ابراهیم رییسی به این دیار بارها مورد تاکید قرار گرفت و وعدههای عملی متعددی برای آن داده شد.
اجرای طرحهای انتقال آب و تخصیص منابع جدید آبی از جمله اقدامهایی است که باید برای احیای این رودخانه بر آن تاکید کرد و برخی از این طرح ها تاکنون روندی پیشرفتی داشته اما به تکمیل و بهره برداری نرسیده است.
سفر رییس جمهور به اصفهان و عزم جدی برای حل مشکلات آبی اصفهان
رییس جمهور و اعضای هیات دولت در قالب بیست و پنجمین سفر استانی ۲۶ خرداد سال ۱۴۰۱ به دیار نصف جهان سفر کردند و آیت الله رییسی در آن سفر اعلام کرد: مسئله آب، زاینده رود و نگرانی مردم و کشاورزان اصفهان با همت آنها و خدمتگزاری دولت پیگیری خواهد شد و به مدد الهی قضیهای نیست که حل نشود و در آن تردیدی نیست.
۲۱۷ مصوبه عمرانی و تعداد قابل توجهی مصوبات در بخش های گوناگون از نتایج بیست و پنجمین سفر استانی هیات دولت به استان اصفهان بود و حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای رفع مشکلات این استان پیشبینی شد.
آنطور که استاندار اصفهان می گوید عزم دولت و بویژه وزارت نیرو برای حل مشکلات آبی استان جدی است که بی تردید تاکیدات رییس جمهور بویژه پس از سفر به این دیار بر اهمیت آن افزوده است و در این ارتباط اظهارداشت: رییس جمهور از همان ابتدای فعالیت درباره موضوع آب اصفهان توجه ویژه داشت و جلسه های متعددی تا پایان سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ با حضور رییس جمهور و دیگر دولتمردان برگزار و قرار شد برنامه عملی و کاربردی از سوی اصفهان برای این مقوله مطرح شود.
سید رضا مرتضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بر همین اساس وزارت نیرو مکلف شد با طرحهای خود و با طرحها و پیشنهادهای مطرح شده از سوی استان اصفهان، بسته ای پیشنهادی و عملی حداکثر یک ماه بعد از سفر تهیه کند و سپس این بسته به رییس جمهور ارائه شود.
تصویب بسته پیشنهادی با موضوع آب
استاندار اصفهان اضافه کرد: در نهایت ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ در دفتر رییس جمهور جلسهای با حضور معاون اول و برخی از وزیران برگزار و بسته مورد اشاره برای پیگیری و اجرا پس از بررسی، تصویب شد.
وی خاطرنشان کرد: بر مبنای این بسته، اقدامات مختلف و متعددی انجام خواهد شد برای مثال سالانه ۵۶۰ میلیون متر مکعب آب از حجم آبی که از جنوب استان به سمت آبهای آزاد سرازیر میشود برای تامین بخشی از آب آشامیدنی استان و بطور کلی رفع بخشی از کمبودهای موجود در منابع آبی به سوی نواحی دیگر این خطه منتقل خواهد شد.
مرتضوی اضافه کرد: در جلسه یاد شده پروژه خط انتقال آب از دریای عمان به استان اصفهان با هدف جبران بخشی از خشکسالی و کمبود منابع آبی دوباره مورد تاکید و تایید قرار گرفت و مصوب شد، همچنین پروژههایی مانند تغییر الگوی کشت، پایش و مدیریت مصرف، مدیریت برداشتها از حوضه آبریز زایندهرود و قاعدهمند و قانونمند کردن آنها با هدف صرفه جویی در مصرف آب و احیای زایندهرود مورد بررسی و تصویب قرار گرفت.
وی تصریح کرد: به غیر از پروژههای مذکور طرحهای نیمهتمام که از سال های گذشته به جا مانده بود نیز مورد بررسی دوباره قرار گرفت تا اجرای آن از سر گرفته شود و به صورت ویژه در دستور کار وزارت نیرو قرار بگیرد.
استاندار اصفهان اظهارداشت: پروژه انتقال آب از دریای عمان هم به خود استان واگذار شد، ما مطالعات مسیر این خط را از سال قبل شروع کردیم و مسیر پروژه و آبگیر آن مشخص شده بود، اکنون این پروژه با سرعت خوبی با فعالیت پیمانکارهای متعدد در ۲۰ کارگاه در حال انجام است.
مرتضوی با اشاره به اهمیت حمایت دولت برای طرح ادامه داد: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از طرح از سوی سرمایه گذاران بخش خصوصی تامین میشود بنابراین باید تمهیدات ویژه ای از سوی دولت برای مابه ازای طرح مشخص شود تا طرح در دولت سیزدهم به بهره برداری برسد.
ادامه اجرای پروژه سد و تونل کوهرنگ ۳
دیگر طرح مهم و حیاتی برای رفع مشکل کم آبی استان اصفهان پروژه سد و تونل کوهرنگ ۳ است، عملیات اجرایی طرح انتقال آب کوهرنگ ۳ شامل سد و تونل در سال ۱۳۷۷ با هدف تأمین آب به میزان حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب در سال برای رفع بخشی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران آغاز و قرارداد ساخت سد تونل سوم کوهرنگ نیز در سال ۱۳۸۹ بسته شد و قرار بود سال ۹۳ به بهره برداری برسد که تاکنون محقق نشده است.
در این ارتباط معاون امور هماهنگی عمرانی استانداری اصفهان بهمن سال قبل گفت که روند اجرایی طرح کوهرنگ ۳ دوباره آغاز شده است و تکمیل این پروژه از سر گرفته میشود.
مهران زینلیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه تا چندی قبل پروژه تعطیل بود، افزود: بر اساس تصمیم وزارت نیرو، مشاور که مسوولیت اصلی پروژه را بر عهده دارد و پیش تر برکنار شده بود دوباره به کار دعوت شده است.
وی با اشاره به برگزاری جلسه اخیر با حضور ذینفعان طرح تصریح کرد: تاکید ما بهروزرسانی قرارداد این مشاور بود تا پروژه در بخش ساخت سد از سر گرفته شود.
معاون امور هماهنگی عمرانی استانداری اصفهان با اشاره به آماده بودن تونل و تلاش برای تعبیه پمپها اظهارداشت: البته به دلیل سرمای هوا اکنون کاری در پروژه انجام نمیشود اما در فروردین و اردیبهشت سال ۱۴۰۲ اجرا را آغاز خواهیم کرد.
زینلیان ادامه داد: در مدت اخیر ۵۰ میلیارد تومان نیز از سوی استان برای برخی آزادسازی های مرتبط با طرح در قالب قرض در اختیار وزارت نیرو قرار گرفت.
۴۳۰۰ میلیارد تومان میزان اعتبار مصوب سفر رییس جمهوری به استان در بخش آب
مدیرعامل شرکت آب منطقهای اصفهان نیز درباره مصوبات سفر رییس جمهور در سفر به این خطه گفت : اعتبار پروژههای آبی این خطه از محل سفر خرداد سال ۱۴۰۱ رییس جمهور به این استان بالغ بر چهار هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است.
حسن ساسانی در این باره افزود: این رقم در بازه زمانی سه ساله و برای طرحهای مرتبط با تامین آب آشامیدنی و سامانه دوم آبرسانی اصفهان لحاظ شده است.
وی اضافه کرد: بخشی از رقم مورد اشاره در تعهدات دولت یعنی یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان آن از محل تهاتر نفت و یکهزار میلیارد تومان آن از محل فروش املاک آب منطقهای که فرایند مزایده این املاک اردیبهشت سال ۱۴۰۲ آغاز میشود، خواهد بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای اصفهان اضافه کرد: تا به امروز حدود ۳۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات سفر رییس جمهور به این استان به صورت نقدی وصول شده است.
ساسانی با بیان اینکه طرحهای آبی این خطه بویژه با عنایت دولت سیزدهم و پیگیریهای استاندار با جدیت پیش میرود خاطرنشان کرد: برای مثال پروژه انتقال آب خِرسان با هدف تامین آب آشامیدنی استان های اصفهان، کرمان و یزد و جزو مصوبات وزارت نیرو و ساخت سد آن با گنجایشی حدود ۲.۷ میلیارد متر مکعب در حال انجام است.
وی همچنین با اشاره به پروژه سد سرداب در شهرستان فریدونشهر با ظرفیتی حدود ۴۲ میلیون متر مکعب تصریح کرد: این طرح تاکنون ۸۶ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و پیش بینی ما برای آبگیری در مهر ۱۴۰۲ خواهد بود.
مدیرعامل آب منطقهای اصفهان در مورد طرح بهشت آباد نیز اضافه کرد: این پروژه که از سال ۹۳ به شرکت آب نیروی ایران واگذار شده و روند از سرگیری عملیات اجرایی آن در حال انجام است.
استانها اصفهان ۰ نفر برچسبها شرکت آب منطقه ای اصفهان سید ابراهیم رییسی زاینده رود سفر استانی خشکسالی استانداری اصفهان پروندهٔ خبری بیست و پنجمین سفر استانی رییس جمهور و حضور در دیار نصف جهان خشکی زاینده رود و تالاب گاوخونی اصفهان بحران خشکسالی در ایرانمنبع: ایرنا
کلیدواژه: شرکت آب منطقه ای اصفهان سید ابراهیم رییسی زاینده رود سفر استانی خشکسالی استانداری اصفهان سید ابراهیم رییسی شرکت آب منطقه ای اصفهان سید ابراهیم رییسی زاینده رود سفر استانی خشکسالی استانداری اصفهان آب منطقه ای اصفهان سفر رییس جمهور میلیارد تومان استان اصفهان آب آشامیدنی وزارت نیرو زاینده رود سفر استانی قرار گرفت انتقال آب کوهرنگ ۳ متر مکعب شرکت آب طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۳۸۲۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
الگوی مهاجرت دانشمندان در جهان چیست؟ / فاصله جغرافیایی کمتر؛ احتمال انتقال دانش بیشتر
به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ دانشمندان و محققان معمولا برای پیشرفت شغلی و تحقیقات خود مبادرت به مهاجرت به کشورهای دیگر میکنند. مطالعه روی این جابهجاییها در سراسر مرزها کار دشواری است و تا همین اواخر عمدتا در حیطه مطالعات موردی و نظرسنجی بوده است. اما با افزایش دادههای منتشر شده که به طور غیرمستقیم ردپای دانشمندان را به تصویر میکشد، به محققان سیاستگذاری و اطلاعرسانی فرصت جدیدی برای ترسیم جابهجاییهای جهانی دانشمندان میدهد.
درک جریان جابهجایی دانشمندان، ردیابی جایی که آنها آموزش دیدهاند، کشوری که به آنجا مهاجرت کردهاند و ربط آنها به رشتهای که در آن فعالیت میکنند و نوع دانشگاه تحقیقاتی که در آن استخدام میشوند، برای سیاست علم و مهاجرت امری بسیار مهم است.
شواهد 2 دهه گذشته نشان میدهد که الگوهای گستردهتری پیرامون جهانی شدن در حال تغییر هستند که به طور خاص از نظر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به هم پیوسته هستند، زیرا جریانهای ایده و جابهجایی دانشمندان و کلا مردم نه تنها از کشوری به کشور دیگر، بلکه از قارهای به قاره دیگر اتفاق میافتد. با این حال تفاوتهای اساسی بین نوع جابهجایی دانشمندانی که از اروپا به آسیا مهاجرت میکنند یا آنهایی که از آسیا به اروپا مهاجرت میکنند، وجود دارد. درک این پویایی هم از نظر مطالعات علمی و هم از منظر سیاست علمی مهم است. به عنوان مثال، جابهجایی دانشمندان بین مناطق فراملی میتواند پیوندها با یک جامعه تحقیقاتی ملی را تا حد زیادی تضعیف کند. این به طور بالقوه اثرات منفی فرار مغزها را رد میکند و در عوض میتواند انتقال دانش مثبت را تقویت کند، چیزی که برخی از محققان آن را «گردش مغز» نامیدهاند.
در مقالهای که در ماه اوت 2020 در مجله «ساینس دایرکت» منتشر شده، محققان از دادههای ORCID استفاده کردند. ارکید یا شناسه آزاد پژوهشگران و نویسندگان/مشارکتکنندگان برای شناسایی منحصر بهفرد دانشمندان و دیگر نویسندگان دانشگاهی است. در واقع، ارکید یک سازمان غیرانتفاعی، برای شناسایی همه کسانی است که در تحقیقات، دانش و نوآوری مشارکت میکنند، به صورت یکتا شناسایی میشود و بین فعالیتهای علمی آنها با شناسهشان ارتباط برقرار میکند. این دادهها شامل تحصیلات دانشمندان از جمله مدرک تحصیلی، موسسه اعطا کننده مدرک، تاریخ اعطای مدرک، جزئیات شغلی آنها شامل همه سمتهای پس از دکتری و همچنین کتابشناختی شامل عناوین انتشارات، تاریخ انتشار و نام مجلات مقالات و کتابهایی است که دانشمندان منتشر میکنند. بنابراین، دادههای ارکید میتواند فاکتورهایی چون پیشرفت شغلی را برای ترسیم مشاغل و جابهجایی جغرافیایی دانشمندان ارائه دهد. از آنجا که میتوان نقطه شروع جغرافیایی مشاغل علمی دانشمندان را در زمان شناسایی کرد، میتوان روندهای جغرافیایی را با وضوح بالاتری نسبت به پایگاههای داده سنتی کشف کرد.
محققان این مقاله روی 116 هزار و 400 دانشمندی تمرکز کردهاند که دارای مدرک دکتری هستند و بین سالهای 1980 تا 2010 پس از دریافت مدرک دکتری خود حداقل در یک موسسه علمی استخدام شدهاند. آنها سپس مهاجرت دانشمندان را به سه دسته کوچ داخلی (یعنی در داخل همان کشوری که تحصیل کردهاند)، مهاجرت منطقهای (یعنی به یک کشور در همان منطقه) و مهاجرت جهانی (به یک منطقه یا قاره دیگر) تقسیم کردند.
این رویکرد درک بسیار عمیقتری از مهاجرت ارائه میکند، زیرا گردش دانشمندان مثلاً فرار مغزها و دستاوردهای مغزها (brain drains and brain gains) نه فقط مهاجرت آنها را در سطح بینالمللی نشان میدهد، بلکه به طور ویژه روابط جغرافیایی، سیاسی یا اجتماعی بین جایی که دانشمندان ترک کردهاند و جایی که به عنوان مقصد مهاجرت انتخاب کردهاند را نشان میدهد.
محققان این مقاله میگویند: ما متوجه شدیم که مهاجرت بین کشورها از دهه 1980 نسبت به مهاجرت در داخل کشورها راکد مانده است. با این حال، دانشمندانی که در سطح بینالمللی حرکت میکنند، نه تنها به طور فزایندهای در همان منطقه مهاجرت میکنند، بلکه به طور مکرر و به مسافتهای کوتاهتر نیز سفر میکنند.
مهاجرت علمی نیروی کار و انواع آندانشمندان به دنبال کمک مالی، پیدا کردن تیمهای تحقیقاتی نخبه و اعتبار از یک کشور به کشور دیگر نقل مکان میکنند و این امر تا حدود زیادی به رشتههای خاص بستگی دارد. این تاثیر به ویژه در میان پراستنادترین محققان جهان که به طور سیستماتیک و دسته جمعی به کشورهایی با سرمایه گذاریهای تحقیق و توسعه بالا مهاجرت میکنند، بسیار دیده میشود. البته کیفیت زندگی و نگرانیهای خانوادگی نیز تا حد زیادی در تصمیم گیریهای مهاجرت موثر است. برای مثال، بسیاری از دانشمندان و به ویژه بسیاری از زنان تمایلی به مهاجرت فرزندان نوجوان خود به خاطر فرصتهای شغلی در خارج از کشور ندارند.
نکته دیگری که محققان این مقاله ساینس دایرکت بیان میکنند، این است که معمولا دانشمندان با مهارت بالا، وعدههای رشد اقتصادی، نوآوری و توسعه را از کشورهای مقصد خود دریافت میکنند. زیرا هر چه جامعه علمی یک کشور در همکاریهای بینالمللی بیشتر مشارکت داشته باشد و مهاجرت بیشتری در میان دانشمندان آن کشور وجود داشته باشد، تأثیر کار علمی آن کشور بیشتر میشود.
افزایش مهاجرت علمی به طور نامتناسبی به نفع کشورهایی است که از قبل دارای جوامع علمی بزرگ و با بودجه کافی هستند. نگرانی ناشی از به دست آوردن مزایای مرتبط با مهاجران با مهارت بالا - یا از دست دادن این مزایا در هنگام خروج - از پایان جنگ جهانی دوم منجر به بحثهای سیاستی و تحقیقات سیاسی در سطح بالا شده است.
چشمانداز در حال تغییر مهاجرت علمی جهانییکی از محورهای این بحث، تغییر موازنه قدرت در جامعه علمی جهانی است؛ آن هم با تسلط طولانی مدت آمریکا به طور فزایندهای توسط اروپای منسجم و اقتصادهای رو به رشد در آسیا مثل چین، کره جنوبی و هند به چالش کشیده میشود. اگرچه آمریکا در جذب محققان پربار و کارآمد از خارج از کشور موفق است، اما در مقایسه با 20 سال پیش، سهم کمتری از تحقیقات پیشگامانه را در سراسر جهان تولید میکند. در واقع، در طول مدت زمان مشابه، بسیاری از کشورهای آسیایی مانند چین و کره جنوبی خود را در زمره تأثیرگذارترین کشورها در علم و مهندسی قرار دادهاند و از نظر تعداد مقالات تولید شده و تولید تعداد فزایندهای از تحقیقات با استناد بالا پس از آمریکا در رتبه دوم قرار دارند. برای دانشمندان کشورهایی چون برزیل، هند و روسیه، یکی از عوامل محدود کننده اصلی در آسیا مانع زبانی است و دید بسیاری از تحقیقات آنها را محدود میکند.
تأثیر مهاجرت توسط خود دانشمندان نیز احساس میشود. دانشمندانی که مهاجرت میکنند پراستنادتر هستند، دانشمندانی که آمریکای شمالی را ترک میکنند به طور متوسط 10 درصد استناد بیشتری به دست میآورند و همکارانی که به خارج از اروپای شرقی مهاجرت میکنند، 170 درصد بیشتر به دست میآورند.علاوه بر این، مهاجرت همکاریهای علمی بینالمللی بیشتری را به همراه دارد. به نظر میرسد این امر به جای افزایش اعتبار، نتیجه داشتن یک شبکه اجتماعی گستردهتر باشد، زیرا اندازه شبکه تحقیقاتی بینالمللی برای دانشمندان مهاجر بزرگتر از دانشمندان غیر مهاجر است.
بیشتر بخوانید: محقق در 2 دانشگاه آمریکا: نفس مهاجرت خوب است؛ به شرطی که شرایط برگشت وجود داشته باشدعلاوه بر این، دانشمندانی که به دانشگاههای نخبهتر مهاجرت میکنند، عملکرد بهتری نسبت به کسانی ندارند که این کار را انجام نمیدهند؛ اگرچه در هنگام رفتن به دانشگاه کمتر نخبه، افت جزئی در عملکرد علمی وجود دارد. افزایش بهرهوری ناشی از مهاجرت در آن سوی مرزها برای یک فرصت شغلی جدید میتواند به زمان نیاز داشته باشد.
گردش منطقهای در مهاجرت جهانیمرزهای جغرافیایی در مورد نیروی کار و محصولات در حال از بین رفتن است، زیرا اقتصادهای سراسر جهان خود را به سمت تجارت آزاد و تولید و توزیع اطلاعات در طول چند دهه گذشته سوق دادهاند. این اغلب به عنوان نشانهای از جهانی شدن اقتصاد جهانی تلقی میشود. شواهد نسبتاً مبهم است. به عنوان مثال، در همین دوره، اقتصاد جهانی در سطح منطقهای به هم پیوستهتر شده است، حتی زمانی که در سراسر جهان ارتباط متراکمتری پیدا کرده است. بنابراین، اقتصاد جهانی، شاید به طور غیر شهودی، به طور همزمان جهانیتر و منطقهایتر میشود.
این موضوع به طور خاص برای مهاجرت نیز صادق بوده است. شبکه جهانی مهاجرت در چند دهه گذشته به ویژه با ظهور کشورهای مقصد جدید در خارج از آمریکای شمالی و اروپا، بیشتر به هم مرتبط شده است. در عوض، بزرگترین تغییرات در سطح منطقهای رخ داده است، به طوری که اروپا، آفریقا و آسیای شرقی هر کدام در طول یک دوره زمانی بیشتر به صورت منطقهای در هم تنیده شدهاند. منطقهبندی در مقیاسهای کوچکتر نیز عمل کرده است، زیرا الگوهای واضحی در اروپای مرکزی، غربی و شمالی در شبکه مهاجرت پدیدار شدهاند.
مطالعات نشان میدهد که کشورهایی که بیشتر به روی علم باز هستند - یعنی کشورهایی که بیشترین همکاریهای بینالمللی و بیشترین مهاجرت را در بین دانشمندان خود دارند - همچنین از تولید تأثیرگذارترین تحقیقات علمی سود میبرند. ولی با این حال، احتمال همکاری بین هر 2 دانشمند هنوز به فاصله فیزیکی حساس است و احتمال بازگشت به کشور پس از مهاجرت با همان پیوندهای مشترک افزایش مییابد. در نتیجه میتوان گفت که مزایا و هزینههای مرتبط با مهاجرت به مسافت طی شده بستگی دارد. به طور خاص، مهاجرت منطقهای ممکن است برای کشورهایی که از «فرار مغزها» رنج میبرند مضر نباشد، زیرا انتقال دانش ناشی مهاجرتی که فاصله بین کشور فرستنده و پذیرنده کم باشد، محتملتر است؛ یعنی احتمال برگشت نخبههایی که مهاجرت منطقهای کردهاند، بیشتر است.
البته ناگفته نماند که این مورد همیشه هم صادق نیست. زیرا برخی کشورها از جمله کشورهای اروپایی وجود دارند که هزینههای هنگفتی را برای مهاجرت دانشمندان خود میپردازند و برای اینکه آنها را دوباره به کشور برگردانند، مزایای بسیاری برایشان قائل میشوند. علاوه براین، محققان علاقهمند به وضعیت علم جهانی به کاهش هژمونی یا سلطهگری آمریکا و اهمیت فزاینده مراکز تحقیقاتی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین هستند، روشی مشابه را در پیش میگیرند.
به طور کلی، هدف از این مقاله ارائه برخی از اولین آمارهای توصیفی مربوط به نحوه مهاجرت دانشمندان در سطح بینالمللی است. یعنی چه تعداد از کسانی که از طریق مرزها مهاجرت میکنند در مقایسه با کشورهای دور به یک کشور نزدیک میروند؟ این میزان در سراسر جهان چگونه متفاوت است و در طول زمان چگونه تغییر میکند؟
پاسخ به این سوالات از این رو حائز اهمیت است که شور و نشاط یک جامعه تحقیقاتی ملی به نزدیکی دانشمندانش بستگی دارد، زیرا دانشمندان نزدیک به کشورشان نسبت به دانشمندانی که دورتر هستند، همکاریهای بیشتری در حوزه تحقیقات با کشور خود دارند.
انتهای پیام/
نسترن صائبی صفت کد خبر: 1229172 برچسبها آموزش عالی